Útræn öfl á Íslandi
Útræn öfl á Íslandi
Veðrun og rof
Útræn öfl eru öfl sem brjóta niður jörðina okkar. Útræn öfl vinna stanslaust á yfirborði jarðar. Dæmi um útræn öfl eru Jarðskjálftar, Jöklar, Vindar og Frostveðrun. Veðrun er líka útrænt afl og molnun bergs henni að kenna. Veðrun má skipta í fimm flokka.
Efnaveðrun
Efnaveðrun er þegar berg brotnar niður vegna efna sem leysast upp í regn og grunnvatni. Sýrur, ammóníak og klórsamband eru dæmi um slík efni
Hitabrigðaveðrun
Hitabrigðaveðrun:Berg leiðir hita illa en þegar hitinn breytist getur bergið þanist út eða dregist saman. Mikið af eyðimerkursandi verður til vegna hitabrigðaveðrunar.
Veðrun af völdum lifvera
Plöntur og dýr bora sig inn í berg eða skríða inn um rifur og eyðillegja það.
Frostveðrun
Frostveðrun er þegar vatn frýs í holrými og þrýstir á það af miklum krafti.
Vatnsrof
Rennandi vetn er það útræna afl sem mótar jörðina mest vegna hinnar eilífu hringrásar vatns. Rennandi vatn ber með sér veðrað efni ef straumhraðinn er mikil ber fljótið með sér mikið efni og ef straumhraðinn er lítil berst lítið efni.
Veðrun og rof
Útræn öfl eru öfl sem brjóta niður jörðina okkar. Útræn öfl vinna stanslaust á yfirborði jarðar. Dæmi um útræn öfl eru Jarðskjálftar, Jöklar, Vindar og Frostveðrun. Veðrun er líka útrænt afl og molnun bergs henni að kenna. Veðrun má skipta í fimm flokka.
Efnaveðrun
Efnaveðrun er þegar berg brotnar niður vegna efna sem leysast upp í regn og grunnvatni. Sýrur, ammóníak og klórsamband eru dæmi um slík efni
Hitabrigðaveðrun
Hitabrigðaveðrun:Berg leiðir hita illa en þegar hitinn breytist getur bergið þanist út eða dregist saman. Mikið af eyðimerkursandi verður til vegna hitabrigðaveðrunar.
Veðrun af völdum lifvera
Plöntur og dýr bora sig inn í berg eða skríða inn um rifur og eyðillegja það.
Frostveðrun
Frostveðrun er þegar vatn frýs í holrými og þrýstir á það af miklum krafti.
Vatnsrof
Rennandi vetn er það útræna afl sem mótar jörðina mest vegna hinnar eilífu hringrásar vatns. Rennandi vatn ber með sér veðrað efni ef straumhraðinn er mikil ber fljótið með sér mikið efni og ef straumhraðinn er lítil berst lítið efni.